Maneto(-sambu)
Dactylorhiza sambucina
Orchidaceae
Noms en français : Orchis à odeur de sureau, Orchis sureau.
Descripcioun :Aquesto maneto qu'a un pau l'óudour dóu sambu, trachis dins li pelouso, prado e bos clar de mountagno. N'i'a dos meno, uno di flour jauno picoutado, coume aquelo presentado à man gaucho, e uno di flour roujo-pourpro, mens coumuno (à man drecho). Se recounèis peréu à si làrgi fueio pas tacado que soun quàsi tóuti à la baso.
Usanço :Couneissèn pas d'usanço particuliero pèr aquelo planto. Escriéure au site se n'en sabès mai.
Port : Erbo
Taio : 10 à 30 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Dactylorhiza
Famiho : Orchidaceae
Ordre : Aspargales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 17 à 20 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 300 à 2400 m
Aparado : Noun
Mai à juliet
Liò : Pelouso
- Prado umido
- Bos clar
Estànci : Subremediterran à Subaupen
Couroulougi : Éuropenco
Ref. sc. : Dactylorhiza sambucina (L.) Soó, 1962
Lavanèso
Galega officinalis
Fabaceae Leguminosae
Autre noum : Avanèso.
Noms en français : Galéga officinal, Rue-de-chèvre.
Descripcioun :La lavanèso nous vèn d'Éuropo dóu levant e d'Asìo mounte trachis naturalamen. Eici s'atrovo, raramen, en ribo d'aigo e dins li prado umido. Sèmblo uno vèsso, mai li fuioun soun en noumbre impar e sènso vediho. Li flour soun d'un blu clar e la planto a quàsi ges de péu.
Usanço :Es uno planto empouisounanto pèr lou bestiàri quouro es en flour e un cop seco : 100 g de lavanèso seco douno la mort pèr la fedo que pòu pu alena. Fai pissa, abeissa la glicemìo e èi peréu galatougèno. Li flour seco se prènon en tisano, pamens mèfi que n'en fau pas trop metre.
Port : Grando erbo
Taio : 40 à 100 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Galega
Famiho : Fabaceae
Famiho classico : Leguminosae
Ordre : Fabales
Coulour de la flour :
Bluio
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 10 à 16 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1200 m
Aparado : Noun
Remarco :
Mai à avoust
Liò : Ribiero
- Prado umido
- Ribo d'aigo
Estànci : Mesoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Óurigino Éuropo-Sud-Èst
Ref. sc. : Galega officinalis L., 1753